Przewodnik audioTorre de Belém
Ufortyfikowana średniowieczna wieża na małej wyspie rzecznej, z widokiem na estuarium z tarasu na dachu.
Na brzegu rzeki Tag w Lizbonie wznosi się Torre de Belém — budowla, która zachwyca odwiedzających z całego świata niezwykłym połączeniem siły i piękna. Wzniesiona na początku szesnastego wieku, pierwotnie miała chronić lizboński port przed atakami, będąc jednocześnie twierdzą obronną i symboliczną bramą do miasta. Król Manuel Pierwszy zlecił jej budowę w czasach rozkwitu wielkich portugalskich wypraw morskich, gdy żeglarze tacy jak Vasco da Gama wytyczali szlaki do Indii i jeszcze dalej.
Za projekt odpowiadał Francisco de Arruda, wojskowy architekt czerpiący inspiracje zarówno z lokalnych, jak i północnoafrykańskich fortyfikacji. Torre de Belém wyróżnia się typowo portugalskim stylem manuelińskim — oryginalnym połączeniem późnego gotyku i renesansu, pełnym fantazyjnych detali, które oddają ducha morskich ambicji Portugalii. Kamienne liny i misterne węzły oplatają wieżę, obok armilarnych sfer — dawnych przyrządów nawigacyjnych i królewskich symboli — a także krzyży Zakonu Chrystusa, który finansował liczne wyprawy.
Przechodząc przez wnętrza wieży, odwiedzający trafiają do historycznych pomieszczeń: Sali Gubernatora, reprezentacyjnej Sali Królewskiej, poważnej Sali Audiencyjnej oraz zachwycającej kaplicy. Każde piętro pełniło inną funkcję — od oficjalnych spotkań, przez modlitwę, po więzienie w przyziemiu. Z tarasu na szczycie rozciąga się malowniczy widok na rzekę i miasto.
Warto dokładnie przyjrzeć się fasadzie — można wtedy dostrzec niewielką rzeźbę nosorożca, będącą aluzją do egzotycznych darów przywożonych z odległych podróży. Uważa się, że to pierwszy taki wizerunek w Europie, upamiętniający prawdziwego nosorożca podarowanego królowi około roku tysiąc pięćset piętnaście — historię, która łączy Lizbonę z resztą świata u progu epoki wielkich odkryć geograficznych.
Choć z upływem lat twierdza straciła znaczenie militarne, przez kolejne stulecia pełniła funkcje punktu kontroli celnej, stacji telegraficznej oraz latarni morskiej. Staranna renowacja w ubiegłym wieku pozwoliła zachować oryginalną kamienną ornamentykę oraz bogactwo dekoracji dla przyszłych pokoleń. Torre de Belém, powiązana duchem i historią z pobliskim klasztorem Hieronimitów, wpisana jest dziś na listę światowego dziedzictwa UNESCO i uchodzi za jeden z klejnotów Portugalii.
Podczas zwiedzania koniecznie trzeba wejść do wieżyczek widokowych i zwrócić uwagę na wyjątkowo zdobione sklepienie kaplicy. Każda przestrzeń tej budowli emanuje pięcioma wiekami tradycji, przygód, obrony i dumy artystycznej, dlatego wizyta w Torre de Belém to nieodłączny rozdział w poznawaniu barwnego ducha Lizbony.