Przewodnik audioPalace Marques de Pombal

Pałac Markizów de Pombal w Oeiras to imponujący symbol portugalskiej arystokracji osiemnastego wieku, stanowiący wyjątkowe połączenie historii, kultury i piękna architektonicznego. Już przy wejściu zwiedzających witają szerokie kamienne schody i elewacje w ciepłych odcieniach żółci, otoczone bujną zielenią starannie zaprojektowanych ogrodów. Ta rezydencja była dawniej centrum życia rodziny Carvalho, a jej najsłynniejszym mieszkańcem był Sebastião José de Carvalho e Melo, znany jako Markiz de Pombal. To właśnie on, jako wybitny mąż stanu, poprowadził Portugalię przez trudny okres po katastrofalnym trzęsieniu ziemi w Lizbonie w połowie osiemnastego wieku i przeprowadził śmiałe reformy zarówno w stolicy, jak i w całym kraju.

Adriano Martignon

Architektura pałacu to znakomity przykład baroku, wzbogaconego o jaśniejsze i swobodniejsze elementy rokoko. Kręte schody, bogato zdobione framugi okienne i finezyjne rzeźbienia podkreślają reprezentacyjny charakter pałacu. Wnętrza kryją blisko dwadzieścia pomieszczeń z misternymi stiukowymi sufitami, kolorowymi obrazami twórców takich jak André Gonçalves, kunsztownymi rzeźbami oraz efektowną mozaiką wielobarwnych płytek azulejos. Na tych kaflach i malowidłach uwieczniono sceny z życia szlachty: przejażdżki konne, polowania i ogrodowe przyjęcia, a także motywy religijne i mitologiczne.

Airton G. Pires

Nie mniej zachwycające są ogrody otaczające pałac. Wśród długich alei obsadzonych drzewami i cytrusowymi sadami rozbrzmiewa relaksujący szum fontann oraz kaskad, które przynoszą upragniony chłód. Wpływy włoskie są wyraźnie widoczne w miejscach takich jak Kaskada Poetów – skalnej grocie, na której szczycie stoją popiersia czterech poetów, w tym Camõesa, najwybitniejszego portugalskiego twórcy. Rzeźby na świeżym powietrzu, tarasowe trawniki i zadbane rabaty kwiatowe tworzą przestrzeń, gdzie niegdyś odbywały się arystokratyczne spotkania, spektakle teatralne i koncerty – ten zwyczaj jest wciąż żywy podczas dzisiejszych wydarzeń publicznych i plenerowych.

Poza funkcją rekreacyjną, rozległe tereny pałacu były także miejscem innowacji rolniczych – rozciągały się tu bogate winnice i gaje oliwne. Takie budynki, jak tłocznia i spichlerz, świadczą o zapobiegliwości właścicieli i dążeniu do samowystarczalności, które szły w parze z dworskim stylem życia. Wizja Markiza wykraczała daleko poza architekturę – dążył do przekształcenia kraju, wprowadzał nowoczesne metody zarządzania i edukacji, wzmacniając Portugalię po dramatycznych wydarzeniach.

Dzieje posiadłości były burzliwe: kolejni właściciele nadawali jej różne funkcje – od prywatnej rezydencji po miejsce otwarte dla społeczności – aż na początku tego wieku dobra zostały przejęte przez miasto Oeiras i uznane za narodowy zabytek. Staranna renowacja pozwoliła zachować najcenniejsze detale, a pałac i jego ogrody są dziś otwarte dla wszystkich. Goście mają tu okazję nie tylko zanurzyć się w atmosferze dawnej arystokracji podczas sezonowych festiwali, wystaw czy warsztatów edukacyjnych, lecz także poczuć nową energię – pałac staje się ważnym ośrodkiem kultury i nauki, otwierając swoje podwoje dla mieszkańców i przyjezdnych oraz zapraszając ich do współtworzenia jego historii.