AudiogidsTorre de Belém

Aan de oever van de Taag in Lissabon staat de Torre de Belém: een gebouw dat kracht en schoonheid op unieke wijze samenbrengt en jaarlijks bezoekers uit de hele wereld betovert. Aan het begin van de zestiende eeuw werd deze toren gebouwd om de haven van Lissabon te beschermen tegen vijandelijke aanvallen. De toren diende als toegangspoort tot de stad en als stevige verdedigingslinie. Koning Manuel de Eerste gaf opdracht tot de bouw in een tijdperk waarin Portugese ontdekkingsreizigers zoals Vasco da Gama nieuwe zeeroutes naar Indië en andere verre bestemmingen verkenden.

Miguel Matias

Het ontwerp kwam van Francisco de Arruda, een militair architect die zich liet inspireren door zowel lokale als Noord-Afrikaanse vestingen. Wat de Torre de Belém bijzonder maakt, is de Manuelstijl: een sierlijke combinatie van laatgotiek en renaissance, met uitbundige details die de maritieme dromen van Portugal weerspiegelen. Sierlijke touwen en knopen, met de hand uit steen gehouwen, slingeren zich rond de toren. Daarnaast zie je armillairsferen – oude navigatie-instrumenten die een koninklijk symbool werden – en kruisen van de Orde van Christus, de ridderorde die veel expedities financierde.

joe “Joe” lisha

Binnenin wandel je van de ene historische ruimte naar de andere: van de Zaal van de Gouverneur, via het fraaie Koningsvertrek en de statige Audiëntiezaal, tot aan een verfijnde kapel. Elke verdieping had een eigen functie, van officiële bijeenkomsten en gebedsmomenten tot gevangenissen in de onderste kazematten. Op het terras boven wacht een schitterend uitzicht over rivier en stad.

Wie goed kijkt, ontdekt aan de buitenkant een kleine neushoorn – een verwijzing naar de exotische geschenken die ontdekkingsreizigers meenamen uit verre landen. Het beeldhouwwerk, waarschijnlijk het eerste van zijn soort in Europa, verwijst naar een echte neushoorn die rond vijftienhonderdvijftien aan de koning werd aangeboden en verbindt Lissabon met de grote wereld tijdens het tijdperk van de ontdekkingen.

Hoewel de toren zijn militaire functie verloor, kreeg hij in de loop der eeuwen verschillende nieuwe bestemmingen: als douanekantoor, telegraafstation en zelfs als vuurtoren. In de vorige eeuw werd het monument grondig gerestaureerd, waardoor het bijzondere metselwerk en de rijke versieringen bewaard zijn gebleven voor volgende generaties. Samen met het nabijgelegen Jerónimosklooster is de Torre de Belém nu opgenomen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO en behoort hij tot de nationale trots van Portugal.

Wie het gebouw bezoekt, mag de wachttorentjes en de rijk gedecoreerde kapelgewelven niet missen. In elke ruimte klinkt vijfhonderd jaar aan avontuur, verdediging en artistieke trots door, waardoor een bezoek aan de Torre de Belém een onmisbaar hoofdstuk vormt in het ontdekken van het levendige karakter van Lissabon.