AudiogidsPraça do Comércio

Midden in het hart van Lissabon, aan de glinsterende oevers van de Taag, ligt het Praça do Comércio: een uitgestrekt en levendig plein dat het verhaal vertelt van een stad die uit de as herrees. Waar ooit een koninklijk paleis stond, kreeg deze plek een heel nieuw gezicht na de allesverwoestende aardbeving die Lissabon in het midden van de achttiende eeuw trof. Onder leiding van de vooruitstrevende markies van Pombal herbouwden architecten het gebied, geïnspireerd door de idealen van de Verlichting, met nadruk op orde, redelijkheid en harmonie—dat was het begin van de zogenoemde Pombalijnse stijl. Kijk om je heen en je ziet de symmetrische gele gebouwen met zuilengalerijen, robuuste stenen torens en royale open pleinen die uitnodigen tot samenzijn, of je nu inwoner bent of bezoeker.

Rui Miguel Quintas

De U-vorm van het plein opent zich rechtstreeks naar de rivier en doet denken aan de grote ‘koninklijke pleinen’ in Frankrijk, waar open ruimte en geometrie zowel de aanwezigheid van de monarch als de trots van de burgers symboliseren. In het middelpunt prijkt het ruiterstandbeeld van koning José de Eerste. Dit indrukwekkende bronzen beeld, gemaakt aan het einde van de achttiende eeuw, toont de koning te paard, die over kronkelende slangen stapt—een krachtig symbool van overwinning op het kwaad en de chaos. Op de stenen sokkel staan beelden van Fama en Triomf, die verwijzen naar Portugals tijd van overzeese ontdekkingen en doorzettingsvermogen.

Maurilio Pautasso

Aan de noordzijde verrijst de boog van Rua Augusta, ofwel de Triomfboog, waarvan de voltooiing meer dan een eeuw in beslag nam. Dit monument combineert klassieke zuiverheid met uitbundige versieringen en wordt bekroond door allegorische beelden: Moed en Genie worden hier geëerd door Glorie. Aan weerszijden van de boog verschijnen de Taag en de Douro, als menselijke figuren, die het levensbloed van Portugal uitbeelden. Even verderop worden vier historische figuren geëerd: de legendarische Lusitaanse leider Viriathus, ontdekkingsreiziger Vasco da Gama, stadsvernieuwer markies van Pombal en Nuno Álvares Pereira, beroemd generaal en stichter van een klooster.

Loop je zuidwaarts, dan bereik je de marmeren treden van Cais das Colunas, ooit de ceremoniële toegangspoort tot de stad via de rivier. Eeuwenlang betraden hier koningen, staatshoofden en beroemde gasten Lissabon. Door de jaren heen veranderde het Praça do Comércio van koninklijk terrein tot het kloppend bestuurlijk en cultureel hart van de stad, en tegenwoordig bruist het van de terrassen, evenementen en mensen uit de hele wereld.

Dit plein is veel meer dan een architectonisch hoogstandje—het is een symbool van de identiteit, de kracht en de veerkracht van Lissabon. Achter elk monument schuilen betekenislagen: allegorieën, historische namen en zelfs subtiele verwijzingen naar vrijmetselarij of mystiek. Maar bovenal vormt het Praça do Comércio een ode aan collectieve veerkracht, een levendige ontmoetingsplek waar verleden en heden van de stad samenkomen onder de wijde hemel.